Stowarzyszenie
e-Gene Tatry
e-Gene Tatry
Zielnik Słowian
Bylica piołun - ziele Słowian
Pierwszy od dłuższego czasu ciepły i słoneczny dzień zaowocował zbiorem ziół. Koszyk zapełniliśmy bylicą piołun (Artemisia absinthium L.) – magicznego ziela Słowian. W czasie przesilenia letniego służyła ona do odganiania złych mocy. Dzisiejsze zbiory z pewnością posłużą nam podczas Kupalnocki.
Nazwa łacińska rodzajowa (Artemisia) bylicy nawiązuje do bogini Artemidy, natomiast drugi człon nazwy łacińskiej z pewnością jest dobrze znany miłośnikom absyntu, mocnego alkoholu na bazie piołunu, kopru i anyżu. Bylica piołun zawiera glikozydy nadające jej charakterystyczny gorzki smak. Bardzo silny aromatyczny zapach roślina ta zawdzięcza olejkom lotnym zawierającym związki kumarynowe, w tym tujon, który spożyty w nadmiarze jest trujący. Dlatego spożywając tę cenną roślinę, zwłaszcza w postaci mocniejszych trunków, należy zachować umiar. Bylica piołun jest rośliną leczniczą od wieków stosowaną w medycynie ludowej. Surowcem jest ziele piołunu: liście odziomkowe, słabo ulistnione kwitnące szczyty pędów lub ich mieszanina. Napary działają rozkurczowo, przeciwzapalnie, bakteriobójczo, przeciwpasożytniczo. Najczęściej zalecane są w przypadku niestrawności, wzdęciach i bólach brzucha. Ziele pobudza apetyt i przyspiesza przemianę materii.
Łodyga bylicy piołun jest jedwabisto i szaro filcowata.
Podobnie, liście są obustronnie filcowate. Cecha ta nadaje roślinie srebrzystą barwę i związana jest z przystosowaniem bylicy piołunu do miejsc suchych i nasłonecznionych.
Silne owłosienie łodygi i liści odróżnia bylicę piołun od bardziej powszechnej bylicy pospolitej (Artemisia vulgaris L.). Bylica pospolita ma łodygę nagą, liście z wierzchu są zielone i nagie. Bylica piołun ma zieloną łodygę, a bylica pospolita czerwonawą. Kwiatostanem bylicy piołun jest luźna wiecha, kwiaty są żółte. Bylica pospolita ma kwiaty czerwonawe. Kwitną w lipcu i sierpniu.
Bylica piołun i bylica pospolita często występują razem, przy czym bylica piołun w miejscach suchych (my znaleźliśmy ją na brzegu pastwiska), a bylica pospolita preferuje wilgotniejsze zarośla. Bylicę piołun można rozmnażać z nasion lub przez oddzielenie rozłogów. Sprawdza się jako roślina ozdobna w ogrodach na glebie suchej i lekkiej.
Okazuje się, że amatorami bylicy piołun są nie tylko miłośnicy absyntu ale także gąsienice i mszyce, które często „oblepiają” łodygi piołunu.
A amatorami mszyc są biedronki.
Zielnik Słowian - dziurawiec zwyczajny.
Dzisiaj zauważyliśmy kwitnący dziurawiec (Hypericum perforatum L.) – pierwszy raz w tym roku. Mimo chłodnego maja, dziurawiec nie zawiódł i zakwitnął przed Nocą Kupały. Roślina była znana wśród Słowian do odpędzania demonów. Podobną funkcję pełniła w Starożytnej Grecji, gdzie gałązki dziurawca stawiano nad obrazkami i posążkami. Stąd też wywodzi się jej łacińska nazwa (hyper: nad, eikon: ikona). W źródłach średniowiecznych roślina nazywana była także Fuga demonum, co związane było z wykorzystaniem ziela dziurawca jako leku przeciwepileptycznego.
Wśród wielu zalet dziurawca, najbardziej znane i uznane jest jego działanie antydepresyjne. Wykazano, że wyciąg z dziurawca wpływa na ekspresję genów związanych z regulacją wydzielania serotoniny, noradrenaliny i dopaminy. Działanie to prawdopodobnie wymaga współdziałania wszystkich substancji zawartych w dziurawcu, gdyż zastosowanie osobno poszczególnych substancji nie daje wystarczająco silnego efektu. Jest to przykład pokazujący nam jak niedoskonałe są wynalazki przemysłu farmaceutycznego w obliczu darów natury. Szkoda, że te ostatnie bezmyślnie niszczymy traktując je jako chwasty. Dziurawiec niestety też jest ofiarą „walki z wszelaką różnorodnością na łąkach”, którą corocznie możemy obserwować w sezonie koszenia traw.
Na liściach dziurawca znajdują się kuliste zbiorniki zawierające czerwoną hyperycynę, widoczne jako czarne kropki.
Najbardziej charakterystyczną cechą dziurawca są „prześwitujące kropkowanie liście”. Są to zbiorniki olejków eterycznych. Od tych „dziurek” wywodzi się drugi człon nazwy łacińskiej „perforatum” a także polska nazwa ‘dziurawiec”. Na Mazowszu funkcjonowała nazwa „dziurok”. Znane jest także określenie „przestrzelon”.
Kwiaty dziurawca składają się z 5 złocistożółtych płatków korony. Pręciki są liczne, dobrze widoczne.
Również na brzegach płatków korony można dostrzec czarne kropki z hyperycyną.
Barwnik ten odpowiada za czerwone przebarwienia przekwitających kwiatów zwłaszcza w sierpniu, pod koniec okresu wegetacyjnego. Po naciśnięciu czasami pojawia się czerwony sok: stąd nazwa w niektórych regionach Polski: krewiec lub zajęcza krewka. Hyperycyna zabarwia napar z ziela dziurawca na piękny czerwony kolor. Należy jednak uważać z piciem naparu w słoneczne dni, gdyż może powodować uczulenia i przebarwienia skóry. My nie zauważyliśmy takich reakcji u siebie i pijemy napar cały rok. W zimie przypomina nam ciepłe słoneczne dni i skutecznie tłumi depresję jesienno-zimową.
Dziurawiec zawiera sporo taniny, stąd smak naparu jest przyjemny i przypomina herbatę z lekko żywiczną nutą. Dziurawiec może być także źródłem taniny w winach owocowych. Napar można dodać do nastawu zamiast naparu z herbaty lub kupowanej taniny. My dajemy garść suchego ziela na 1 litr wody i taki napar wlewamy do dymiona z nastawem. Słowackie i czeskie nazewnictwo dziurawca nawiązuje do roli ziela w słowiańskich wróżbach miłosnych oraz jako napoju miłosnego. I tak w Czechach jest: laska, laskavec, milovnik, lubozne zelo (Łużyce) oraz w Słowacji: lubenicek, hibenicka, stastna roslina (Maria Henslowa).
Tak wykonywaliśmy wieniec dożynkowy na Święto Plonów w Olsztynie, 07.09.2019 r. Korowód roślin w wieńcu dożynkowym: jęczmień, żyto, owies, pszenica, pszenżyto, bylica piołun, wrotycz, rumianek, jarzębina, chmiel, głóg, chaber łąkowy, marchew polna, koper, krwawnik. Pomysłodawcą i wykonawcą wieńca była Kornelia, we współpracy z Romanem i Michałem.
Glistnik jaskółcze ziele (Chelidonium maius L.):
obecnie pełnia kwitnienia, bylina, pospolita na terenie całej Polski. Liście są jajowato-okrągłe, karbowane, łodyga owłosiona,
korona 4-płatkowa, płatki żółte, liczne pręciki. Cechą charakterystyczną jest żółtopomarańczowy sok mleczny widoczny po przełamaniu.
Rośnie w miejscach ruderalnych, przy drogach leśnych, rozsiewany przez mrówki, sprawdza się też jako roślina balkonowa i ogrodowa.
Sok zawiera liczne alkaloidy, w tym chelidoninę o działaniu podobnym do morfiny. Ze względu na działanie przeciwbakteryjne i antywirusowe soku,
wyciąg z glistnika jest stosowany w chorobach skóry - bezpośrednio jako sok lub nalewka z całej rośliny na spirytusie lub occie.
Znane jest jego działanie jako leku przeciw brodawkom ze względu na hamowanie podziałów komórkowych przez chelidoninę - działanie zbliżone do kolchicyny.
Glistnik działa także rozkurczowo na mięśnie gładkie. Nalewkę można stosować doustnie na bóle brzucha. Glistnik należy stosować ostrożnie, zwłaszcza należy uważać na oczy.
Przedawkowanie może powodować niestrawność i nudności. Podjęto próby wpisania glistnika na europejska listę ziół (EMEA), których działanie może być szkodliwe.
Tym sposobem zioła przez wieki stosowane w medycynie ludowej mogą okazać się niedostępne a jedynymi uprawnionymi do wykorzystania będą koncerny!
Bylica piołun - ziele Słowian
Pierwszy od dłuższego czasu ciepły i słoneczny dzień zaowocował zbiorem ziół. Koszyk zapełniliśmy bylicą piołun (Artemisia absinthium L.) – magicznego ziela Słowian. W czasie przesilenia letniego służyła ona do odganiania złych mocy. Dzisiejsze zbiory z pewnością posłużą nam podczas Kupalnocki.
Nazwa łacińska rodzajowa (Artemisia) bylicy nawiązuje do bogini Artemidy, natomiast drugi człon nazwy łacińskiej z pewnością jest dobrze znany miłośnikom absyntu, mocnego alkoholu na bazie piołunu, kopru i anyżu. Bylica piołun zawiera glikozydy nadające jej charakterystyczny gorzki smak. Bardzo silny aromatyczny zapach roślina ta zawdzięcza olejkom lotnym zawierającym związki kumarynowe, w tym tujon, który spożyty w nadmiarze jest trujący. Dlatego spożywając tę cenną roślinę, zwłaszcza w postaci mocniejszych trunków, należy zachować umiar. Bylica piołun jest rośliną leczniczą od wieków stosowaną w medycynie ludowej. Surowcem jest ziele piołunu: liście odziomkowe, słabo ulistnione kwitnące szczyty pędów lub ich mieszanina. Napary działają rozkurczowo, przeciwzapalnie, bakteriobójczo, przeciwpasożytniczo. Najczęściej zalecane są w przypadku niestrawności, wzdęciach i bólach brzucha. Ziele pobudza apetyt i przyspiesza przemianę materii.
Łodyga bylicy piołun jest jedwabisto i szaro filcowata.
Podobnie, liście są obustronnie filcowate. Cecha ta nadaje roślinie srebrzystą barwę i związana jest z przystosowaniem bylicy piołunu do miejsc suchych i nasłonecznionych.
Silne owłosienie łodygi i liści odróżnia bylicę piołun od bardziej powszechnej bylicy pospolitej (Artemisia vulgaris L.). Bylica pospolita ma łodygę nagą, liście z wierzchu są zielone i nagie. Bylica piołun ma zieloną łodygę, a bylica pospolita czerwonawą. Kwiatostanem bylicy piołun jest luźna wiecha, kwiaty są żółte. Bylica pospolita ma kwiaty czerwonawe. Kwitną w lipcu i sierpniu.
Bylica piołun i bylica pospolita często występują razem, przy czym bylica piołun w miejscach suchych (my znaleźliśmy ją na brzegu pastwiska), a bylica pospolita preferuje wilgotniejsze zarośla. Bylicę piołun można rozmnażać z nasion lub przez oddzielenie rozłogów. Sprawdza się jako roślina ozdobna w ogrodach na glebie suchej i lekkiej.
Okazuje się, że amatorami bylicy piołun są nie tylko miłośnicy absyntu ale także gąsienice i mszyce, które często „oblepiają” łodygi piołunu.
A amatorami mszyc są biedronki.
Zielnik Słowian - dziurawiec zwyczajny.
Dzisiaj zauważyliśmy kwitnący dziurawiec (Hypericum perforatum L.) – pierwszy raz w tym roku. Mimo chłodnego maja, dziurawiec nie zawiódł i zakwitnął przed Nocą Kupały. Roślina była znana wśród Słowian do odpędzania demonów. Podobną funkcję pełniła w Starożytnej Grecji, gdzie gałązki dziurawca stawiano nad obrazkami i posążkami. Stąd też wywodzi się jej łacińska nazwa (hyper: nad, eikon: ikona). W źródłach średniowiecznych roślina nazywana była także Fuga demonum, co związane było z wykorzystaniem ziela dziurawca jako leku przeciwepileptycznego.
Wśród wielu zalet dziurawca, najbardziej znane i uznane jest jego działanie antydepresyjne. Wykazano, że wyciąg z dziurawca wpływa na ekspresję genów związanych z regulacją wydzielania serotoniny, noradrenaliny i dopaminy. Działanie to prawdopodobnie wymaga współdziałania wszystkich substancji zawartych w dziurawcu, gdyż zastosowanie osobno poszczególnych substancji nie daje wystarczająco silnego efektu. Jest to przykład pokazujący nam jak niedoskonałe są wynalazki przemysłu farmaceutycznego w obliczu darów natury. Szkoda, że te ostatnie bezmyślnie niszczymy traktując je jako chwasty. Dziurawiec niestety też jest ofiarą „walki z wszelaką różnorodnością na łąkach”, którą corocznie możemy obserwować w sezonie koszenia traw.
Na liściach dziurawca znajdują się kuliste zbiorniki zawierające czerwoną hyperycynę, widoczne jako czarne kropki.
Najbardziej charakterystyczną cechą dziurawca są „prześwitujące kropkowanie liście”. Są to zbiorniki olejków eterycznych. Od tych „dziurek” wywodzi się drugi człon nazwy łacińskiej „perforatum” a także polska nazwa ‘dziurawiec”. Na Mazowszu funkcjonowała nazwa „dziurok”. Znane jest także określenie „przestrzelon”.
Kwiaty dziurawca składają się z 5 złocistożółtych płatków korony. Pręciki są liczne, dobrze widoczne.
Również na brzegach płatków korony można dostrzec czarne kropki z hyperycyną.
Barwnik ten odpowiada za czerwone przebarwienia przekwitających kwiatów zwłaszcza w sierpniu, pod koniec okresu wegetacyjnego. Po naciśnięciu czasami pojawia się czerwony sok: stąd nazwa w niektórych regionach Polski: krewiec lub zajęcza krewka. Hyperycyna zabarwia napar z ziela dziurawca na piękny czerwony kolor. Należy jednak uważać z piciem naparu w słoneczne dni, gdyż może powodować uczulenia i przebarwienia skóry. My nie zauważyliśmy takich reakcji u siebie i pijemy napar cały rok. W zimie przypomina nam ciepłe słoneczne dni i skutecznie tłumi depresję jesienno-zimową.
Dziurawiec zawiera sporo taniny, stąd smak naparu jest przyjemny i przypomina herbatę z lekko żywiczną nutą. Dziurawiec może być także źródłem taniny w winach owocowych. Napar można dodać do nastawu zamiast naparu z herbaty lub kupowanej taniny. My dajemy garść suchego ziela na 1 litr wody i taki napar wlewamy do dymiona z nastawem. Słowackie i czeskie nazewnictwo dziurawca nawiązuje do roli ziela w słowiańskich wróżbach miłosnych oraz jako napoju miłosnego. I tak w Czechach jest: laska, laskavec, milovnik, lubozne zelo (Łużyce) oraz w Słowacji: lubenicek, hibenicka, stastna roslina (Maria Henslowa).
Tak wykonywaliśmy wieniec dożynkowy na Święto Plonów w Olsztynie, 07.09.2019 r. Korowód roślin w wieńcu dożynkowym: jęczmień, żyto, owies, pszenica, pszenżyto, bylica piołun, wrotycz, rumianek, jarzębina, chmiel, głóg, chaber łąkowy, marchew polna, koper, krwawnik. Pomysłodawcą i wykonawcą wieńca była Kornelia, we współpracy z Romanem i Michałem.